Krupnik, obok niedzielnego rosołu, to absolutny filar polskiej kuchni. Jednak muszę się Wam do czegoś przyznać – nasza przyjaźń nie zaczęła się od pierwszego wejrzenia. Przez długie lata byłem, delikatnie mówiąc, antyfanem kaszy. Kojarzyła mi się z bezkształtną, nudną breją ze szkolnej stołówki i unikałem jej jak ognia. I pewnie trwałbym w tym uporze do dziś, gdyby nie anielska cierpliwość mojej żony. To ona przez lata pokazywała mi, że kasza ma tysiąc twarzy, i to właśnie krupnik w jej wykonaniu ostatecznie przełamał lody. Odkryłem, że idealnie ugotowane ziarna jęczmienia w esencjonalnym, gorącym bulionie to coś absolutnie wspaniałego.
Dziś, paradoksalnie, to ja jestem w domu największym orędownikiem krupniku i gotuję go z prawdziwą pasją, wracając do smaków, które pamiętam z domu rodzinnego – zapachu gotującego się wywaru z warzywami, który wypełniał całą kuchnię. Ta zupa ma fascynującą historię i głębokie miejsce w naszej tradycji. W niektórych domach wierzono nawet, że podanie krupniku w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia przynosi szczęście i pomyślność na cały nadchodzący rok.
Choć składniki są proste, przygotowanie prawdziwego, domowego krupniku to mały rytuał. Potrzeba na niego czasu i cierpliwości. Kluczem jest powolne gotowanie, pozwalające wszystkim smakom – z mięsa, warzyw i kaszy – w pełni się połączyć i przeniknąć. To właśnie ten powolny proces sprawia, że zupa nabiera głębi i charakteru.
W naszym domu krupnik to zupa do zadań specjalnych. Idealna na przeziębienia, fantastyczna, gdy dzieci wracają wygłodniałe ze szkoły, i niezastąpiona, kiedy po prostu mamy ochotę na coś klasycznego i bezpretensjonalnego. Ten przepis, jest moją ulubioną wersją – delikatną, gotowaną na drobiu, z idealnym balansem i małym sekretem na koniec, który przekona nawet największych sceptyków kaszy. Mam nadzieję, że Was też przekona! Zapraszam do wspólnego gotowania!
Krupnik
Klasyczny, domowy krupnik na bazie aromatycznego bulionu drobiowego z dodatkiem kaszy jęczmiennej, ziemniaków i warzyw korzeniowych. Zupa jest niezwykle pożywna, delikatna w smaku i prosta w przygotowaniu. Podana z okrasą ze słodkiej, karmelizowanej cebulki staje się prawdziwym rarytasem.
Składniki
Wywar
Wkład do zupy
Do smaku i podania
Okrasa (do podania)
Instrukcje
Gotowanie wywaru
-
W dużym garnku, który swobodnie pomieści wszystkie składniki, umieść kawałki drobiu. Zalej je zimną wodą – to kluczowy krok, który pozwala na powolne wydobywanie się smaku z mięsa i kości, co gwarantuje klarowny i esencjonalny bulion.
-
Do garnka dodaj liść laurowy, ziele angielskie oraz całą, obraną cebulę i obrany kawałek selera. Te warzywa i przyprawy stworzą aromatyczną bazę dla naszej zupy. Nie musisz ich kroić, ponieważ po ugotowaniu i oddaniu smaku zostaną usunięte.
-
Postaw garnek na ogniu i powoli doprowadź całość do wrzenia. Gdy tylko woda zacznie wrzeć, natychmiast zmniejsz moc palnika do absolutnego minimum. Wywar powinien tylko powoli "pykać", a nie gwałtownie bulgotać. Przykryj garnek, pozostawiając małą szczelinę, i gotuj w ten sposób przez co najmniej 60 minut, a jeśli czas pozwoli, nawet 90.
Przygotowanie warzyw i mięsa
-
Podczas gdy wywar spokojnie nabiera mocy, masz idealny moment na przygotowanie pozostałych warzyw. Obierz ziemniaki, marchew i pietruszkę.
Porada: Ziemniaki pokrój w nieco większą kostkę (ok. 2 cm), a warzywa korzeniowe w mniejszą (ok. 1 cm). Dzięki temu wszystkie składniki osiągną idealną miękkość w tym samym czasie. Jeśli nie dodajesz ziemniaków do zupy od razu, zanurz je w misce z zimną wodą, by nie ściemniały.
-
Gdy wywar jest gotowy, używając łyżki cedzakowej lub szczypiec, ostrożnie wyłów z niego mięso oraz ugotowane warzywa (cebulę, seler) i przyprawy. Ugotowane warzywa z wywaru (cebulę, seler) oddały już cały swój smak i są rozgotowane, więc możesz je wyrzucić.
-
Mięso odłóż na talerz. Gdy tylko lekko przestygnie, na tyle, by można było je utrzymać w dłoniach, oddziel je starannie od kości i skóry, a następnie podziel na mniejsze, apetyczne kawałki.
Gotowanie zupy i przygotowanie okrasy
-
Do wciąż gorącego, bulionu dodaj pokrojone w kostkę surowe warzywa (ziemniaki, marchew, pietruszkę), kawałki ugotowanego mięsa oraz kaszę jęczmienną.
Porada: Jeśli wolisz rzadszy krupnik, możesz wcześniej przepłukać kaszę na sicie pod zimną wodą, co usunie część skrobi. Ja osobiście lubię, gdy zupa jest gęstsza, więc pomijam ten krok.
-
Dopraw zupę solą i pieprzem. Pamiętaj, by na tym etapie nie przesadzić z solą – smaki się jeszcze połączą, a zupa nieco odparuje. Zawsze możesz doprawić ją na samym końcu. Całość dokładnie wymieszaj i ponownie doprowadź do wrzenia.
-
Gdy zupa zawrze, zmniejsz ogień, przykryj garnek i gotuj przez około 30 minut. To czas, w którym ziemniaki i kasza staną się miękkie, a wszystkie smaki idealnie się połączą, tworząc esencję domowego krupniku.
-
Gdy zupa zawrze, zmniejsz ogień, przykryj garnek i gotuj przez około 30 minut. To czas, w którym ziemniaki i kasza staną się miękkie, a wszystkie smaki idealnie się połączą, tworząc esencję domowego krupniku.
-
W międzyczasie przygotuj okrasę: Drugą cebulę posiekaj w bardzo drobną kostkę. Na małej patelni rozgrzej masło (najlepiej klarowane, bo nie przypala się tak szybko). Wrzuć cebulę i smaż na małym ogniu, cierpliwie mieszając. Proces karmelizacji wymaga czasu, nawet 10-15 minut. Chcemy uzyskać głęboki, złotobrązowy kolor i wydobyć naturalną słodycz cebuli. Uważaj, by jej nie spalić! Gotową odstaw na bok.
Podanie
-
Nalej parującą, aromatyczną zupę do głębokich talerzy lub miseczek.
-
Każdą porcję posyp obficie świeżo posiekaną natką pietruszki, która doda jej świeżego akcentu.
-
Na sam środek nałóż hojną łyżeczkę przygotowanej wcześniej karmelizowanej cebulki. To jest ta "kropka nad i" – jej słodycz i bogaty aromat wspaniale przełamią i uzupełnią smak całej zupy, przenosząc ją na wyższy poziom.
Składniki odżywcze
Porcje 6
Wielkość porcji 450g
- Ilość na porcję
- Kalorie 203kcal
- % Dzienna wartość *
- Tłuszcz całkowity 4.5g7%
- Węglowodanów całkowicie 22.5g8%
- Cukry 4.5g
- Białko 18g36%
* Zastrzeżenie: Podane wartości odżywcze są jedynie szacunkowe. Rzeczywista zawartość kalorii i składników odżywczych może znacznie się różnić w zależności od użytych produktów, dokładnych ilości oraz metody przygotowania. Zawsze konsultuj się z lekarzem lub dietetykiem w celu uzyskania spersonalizowanych porad żywieniowych.
Notatki
- Wybór mięsa: Przepis świetnie sprawdza się z różnymi rodzajami mięsa. Możesz użyć połowy kurczaka, kawałka indyka (np. szyi lub skrzydła) lub nawet żeberek wieprzowych dla głębszego smaku. Można też mieszać różne rodzaje mięsa.
- Wybór kaszy: Najpopularniejsza jest kasza jęczmienna wiejska (grubsza, całe ziarna) lub perłowa/mazurska (drobniejsza, łamana). Kasza wiejska sprawi, że zupa będzie miała bardziej wyrazistą teksturę, a perłowa mocniej ją zagęści.
- Słodszy smak: Jeśli Twoja rodzina lubi słodsze zupy, dodaj do przepisu jeszcze jedną marchewkę.
- Wersja staropolska: Dla miłośników historii i głębokich smaków, warto spróbować krupniku na wołowinie z dodatkiem suszonych grzybów, zgodnie z dawnymi recepturami. Taka zupa jest jeszcze bardziej treściwa i aromatyczna.
